10 نکته اساسی برای یک ترجمه خوب

بسیاری از مردم تصور می‌کنند که ترجمه کار ساده‌ای است و فرایند ترجمه را جایگزینی یک کلمه با معادل آن کلمه در زبان دیگر می‌دانند. البته هر کس که یک‌بار از ترجمه ماشینی استفاده کرده باشد می‌داند که چنین نیست. گوگل ترنسلیت و یا هر نرم‌افزار ترجمه دیگر، کلمه را با معادل آن جایگزین می‌کند و نتیجه واژگان درستی نخواهد شد. همواره بحث ترجمه خوب وترجمه بد وجود داشته و معیارهای متفاوتی در این زمینه تأثیرگذار می‌باشند. آنچه همگان در آن توافق دارند این است که: بهترین ترجمه، شباهتی به معادل‌سازی کلمات ندارد.
هنگامی‌که پروژه‌ای را برای ترجمه در اختیاردارید باید بتوانید بهترین نتایج را ارائه دهید. ۱۰نکته اساسی زیر می‌تواند برای یک ترجمه خوب راهنمای مؤثری باشد.

۱-همیشه قبل از پذیرش، پروژه ترجمه را ببینید

قبل از اینکه پروژه ترجمه را قبول کنید باید از محتوای آن اطلاع داشته باشید. این کار می‌تواند راهنمای خوبی برای شما باشد. با بررسی متن ترجمه می‌توان زمان اتمام پروژه را تخمین زد. علاوه بر آن می‌توانید با نوع کار آشنا شوید. بسیاری از متون در حوزه کاری شما نیست و نمی‌توانید یک ترجمه خوب را انجام دهید. متونی را انتخاب کنید که در حد توانایی شما باشد.

۲-ترجمه برای چه کسی و یا چه چیزی است؟

از مشتری بخواهید تا مخاطب هدف را به‌روشنی مشخص کند. پیام در نظر گرفته‌شده برای چه منظوری و در اختیار چه کسانی قرار خواهد گرفت؟ سبک ترجمه چگونه باشد؟ مشتری می‌بایست تمام اطلاعات موردنیاز را در اختیارتان قرار دهد. پاسخ این سؤالات می‌تواند نوع ترجمه را تعیین کند. یک ترجمه خوب بدون در نظر گرفتن سبک و سیاق موردنظر مشتری نتیجه خوبی نخواهد داد.

۳-ترجمه خوب به زمان نیاز دارد

ابتدا متن را به‌طور کامل بخوانید. به جزئیات توجه کنید. تفاوت‌های ظریف زبان را در نظر بگیرید. هرگونه اشتباه و یا ابهام در متن را به مشتری اطلاع دهید. شاید تحقیقات تکنیکی در مواردی موردنیاز باشد. تمام این نکات وقت و زمان خاصی را می‌طلبد. ترجمه عجولانه نمی‌تواند یک ترجمه خوب قلمداد شود.
گاهی ترجمه را رها کنید و چشمانتان را از کامپیوتر بردارید. به کار دیگری مشغول شوید و استراحت کوتاهی داشته باشید. در زمان مناسب و با چشم و ذهن هوشیار بهتر می‌توانید ترجمه را به پایان برسانید.

۴-نویسندگان خوب کسانی هستند که کیفیت زبان را با دقت و روشنی حفظ می‌کنند(Ezra Pound)

اگر در متن، اصطلاح و موارد گنگی وجود دارد به‌روشنی برای خواننده توضیح دهید این نکته به درک بهتر مطلب کمک می‌کند. بر همین اساس مترجم می‌بایست دانش خوبی از هر دو زبان داشته باشد تا بتواند موارد فرهنگی را شفاف‌سازی کند. آگاهی از اصطلاحات عامیانه در کیفیت ترجمه تأثیرگذار است.

۵- همواره مخاطبان را در نظر بگیرید

با در نظر گرفتن مخاطبین می‌توانید پیام اصلی ترجمه را به‌درستی منتقل کنید. همچنین به یاد داشته باشید که واژگان در فرهنگ‌های مختلف برداشت یکسانی ندارند. در ترجمه احترام به مخاطب را فراموش نکنید. (برای مثال کانادایی‌های فرانسوی و یا برزیلی از کلمات خاصی استفاده می‌کنند)

۶-اطمینان حاصل کنید که کلمات در انتقال مفاهیم گویا باشند

چنانچه نیاز به ترجمه تحت‌اللفظی بود نمی‌توانید از ساختار گرامری و صرف و نحو زبان‌اصلی استفاده کنید، مگر اینکه این ساختار در زبان ترجمه هم کاربرد داشته باشد. به عبارتی نیازی نیست تا تمام کلمات متن اصلی را در ترجمه لحاظ کنید بلکه می‌توانید از کلمات دیگری استفاده کنید که مفهوم را به‌درستی انتقال دهد.

۷- مهارت در ترجمه

به مهارت و تجربه خود تکیه کنید. ترجمه تصمیم‌گیری دشواری است که در انتخاب کلمات انجام می‌دهید. در این میان زمان نیز موضوع مهمی است که باید در نظر بگیرید. با تمام این وجود مهارت‌ها و توانایی‌هایتان می‌تواند کلید موفقیت باشد. با تمرین و عمل به دانسته‌ها تجربه خود را بیشتر کنید.

۸-هنگامی‌که شک دارید کمک بگیرید

طبیعی است که در مواردی تردید ایجاد شود. گاهی نمی‌توان با اطمینان به ترجمه متن پرداخت. در این‌گونه موارد بهتر است کمک بگیرید. به یاد داشته باشید که حتی دانشمندان و پژوهشگران نیز گاهی دچار تردید می‌شوند. دلهره به خود راه ندهید، اگر لازم باشد می‌توانید با مشتری تماس بگیرید و موضوع را با او در میان بگذارید. حتی می‌توانید از همکاران خود کمک بگیرید.

۹- در انتها غلط‌گیری و تجدیدنظر

اکنون زمانی است که ترجمه انجام‌شده است. بهتر است متن را ویرایش کرده و اشتباهات احتمالی را برطرف کنید. از یک‌زبان شناس و یا بومی کمک بگیرید. این اشخاص متوجه اشتباهات ازقلم‌افتاده خواهند شد و اطمینان پیدا می‌کنید که زبان ترجمه با زبان مقصد منطبق است. این ترجمه خوب آماده تحویل به مشتری است.

۱۰- بهتر از ترجمه خوب هم می‌توان انجام داد

مترجم باتجربهLanna Castellano می‌گوید: “حرفه ما بر دانش و تجربه استوار است. این حرفه طولانی‌ترین کارآموزی را در بین مشاغل دارد.” یادگیری مداوم کلید بهبود مهارت‌ها و تخصص‌های فردی است. زبان به‌طور دائم در حال تغییر و تحول و گسترش است لذا ضروری است خود را به‌روز نگاه‌دارید.

کلام آخر: ترجمه اسناد مهم و مدارک تحصیلی یا حقوقی

همواره به یاد داشته باشید که ترجمه اسناد مهمی چون مدارک تحصیلی و گواهینامه‌ها و اسناد هویتی مهم را به دست مترجم باسابقه و معتمد بسپارید.